maki – Traduction – Dictionnaire Keybot

Spacer TTN Translation Network TTN TTN Login Deutsch English Spacer Help
Langues sources Langues cibles
Keybot 213 Résultats  www.teara.govt.nz  Page 7
  2. Tribes of Whāngārei ...  
Well known as coastal raiders and traders, Ngāti Wai have links to ancestors from Whangaroa in the north to Tāmaki (Auckland) in the south, and eastward to Little Barrier and Great Barrier islands where Ngāti Rehua, a sub-tribe of Ngāti Wai, settled.
rānei), ka mutu, he iwi tūturu rātou nō Whāngārei. Ko Ngāti Wai he iwi noho ki te takutai. Ko tō ratou ingoa i ahu mai i Manawahuna, he ana kei raro i a Motu Kōkako. Ka noho ngā tohunga ki reira wānanga ai i te ia o te wai tai ka rere i te ana - ka tohu ki te pai, ki te kino rānei. Ka mōhiotia a Ngāti Wai he iwi marau, he iwi tauhokohoko i ngā ara moana. Whakapapa ai a Ngāti Wai ki ngā tīpuna o ngā takiwā atu i Whangaroa ki te raki, ki Tāmaki i te tonga, mawhiti whakaterāwhiti ki ngā moutere o Hauturu (Little Barrier Island) me Aotea (Great Barrier Island), i nōhia e Ngāti Rehua, he hapū nō Ngāti Wai. I ēnei rā, kei te taha raki me te taha tonga o Whāngārei te nuinga o te iwi e noho ana. E noho ana a Ngāti Wai ki te taha o ētahi atu iwi noho takutai, pēnei i a Ngāti Kahu rātou ko Te Whānauwhero, ko Te Ākitai, ko Te Panupuha.
  1. Tribal history and p...  
Because many tribes have lived in Tāmaki, there are numerous explanations for the origin of its name. One tradition says that Tāmaki refers to the narrow neck of land between the Waitematā and Manukau harbours, and that Tāmaki was an ancestor whose daughter married one of the original ancestors, Toitehuatahi.
Nā te tokomaha o ngā iwi kua noho ki te rohe o Tāmaki, he maha ngā kōrero tuku iho mō te ingoa nei. Tērā tētahi kōrero e kī ana, ko Tāmaki te ingoa o te whenua kūiti kei waenganui i ngā whanga o Waitematā, o Manukau. Whāia, ko tētahi kōrero e mea ana, ko te tamāhine a te tipuna a Tāmaki ka moe i a Toitehuatahi, he tipuna taketake nō tēnei motu. Arā anō tētahi kōrero e kī ana, ko Tāmaki he tama nā Maruiwi, he tipuna nō Taranaki. E ai ki ngā iwi o te tonga o Taranaki, ko Tāmaki te ingoa mō tētahi tātai rangatira ka tīmata mai i tō rātou tipuna wahine a Parehuia. Kei ētahi kōrero ka kī ko tēnei ingoa nā te tipuna nei nā Maki, nā tana tamāhine rānei. Arā anō te kōrero, ko te ingoa o Tāmaki i ahu mai i a Kiwi Tāmaki, te rangatira o Te Wai-o-Hua i te rau tau atu i 1700. Ko te kōrero a ngā iwi o Waikato, ko Tāmaki-makaurau te tamāhine a Te Rangi-kia-mata, te rangatira o Ngāti Te Ata, rāua ko tana wahine a Te Huia.
  1. Tribal history and p...  
Because many tribes have lived in Tāmaki, there are numerous explanations for the origin of its name. One tradition says that Tāmaki refers to the narrow neck of land between the Waitematā and Manukau harbours, and that Tāmaki was an ancestor whose daughter married one of the original ancestors, Toitehuatahi.
Nā te tokomaha o ngā iwi kua noho ki te rohe o Tāmaki, he maha ngā kōrero tuku iho mō te ingoa nei. Tērā tētahi kōrero e kī ana, ko Tāmaki te ingoa o te whenua kūiti kei waenganui i ngā whanga o Waitematā, o Manukau. Whāia, ko tētahi kōrero e mea ana, ko te tamāhine a te tipuna a Tāmaki ka moe i a Toitehuatahi, he tipuna taketake nō tēnei motu. Arā anō tētahi kōrero e kī ana, ko Tāmaki he tama nā Maruiwi, he tipuna nō Taranaki. E ai ki ngā iwi o te tonga o Taranaki, ko Tāmaki te ingoa mō tētahi tātai rangatira ka tīmata mai i tō rātou tipuna wahine a Parehuia. Kei ētahi kōrero ka kī ko tēnei ingoa nā te tipuna nei nā Maki, nā tana tamāhine rānei. Arā anō te kōrero, ko te ingoa o Tāmaki i ahu mai i a Kiwi Tāmaki, te rangatira o Te Wai-o-Hua i te rau tau atu i 1700. Ko te kōrero a ngā iwi o Waikato, ko Tāmaki-makaurau te tamāhine a Te Rangi-kia-mata, te rangatira o Ngāti Te Ata, rāua ko tana wahine a Te Huia.
  1. Tribal history and p...  
Because many tribes have lived in Tāmaki, there are numerous explanations for the origin of its name. One tradition says that Tāmaki refers to the narrow neck of land between the Waitematā and Manukau harbours, and that Tāmaki was an ancestor whose daughter married one of the original ancestors, Toitehuatahi.
Nā te tokomaha o ngā iwi kua noho ki te rohe o Tāmaki, he maha ngā kōrero tuku iho mō te ingoa nei. Tērā tētahi kōrero e kī ana, ko Tāmaki te ingoa o te whenua kūiti kei waenganui i ngā whanga o Waitematā, o Manukau. Whāia, ko tētahi kōrero e mea ana, ko te tamāhine a te tipuna a Tāmaki ka moe i a Toitehuatahi, he tipuna taketake nō tēnei motu. Arā anō tētahi kōrero e kī ana, ko Tāmaki he tama nā Maruiwi, he tipuna nō Taranaki. E ai ki ngā iwi o te tonga o Taranaki, ko Tāmaki te ingoa mō tētahi tātai rangatira ka tīmata mai i tō rātou tipuna wahine a Parehuia. Kei ētahi kōrero ka kī ko tēnei ingoa nā te tipuna nei nā Maki, nā tana tamāhine rānei. Arā anō te kōrero, ko te ingoa o Tāmaki i ahu mai i a Kiwi Tāmaki, te rangatira o Te Wai-o-Hua i te rau tau atu i 1700. Ko te kōrero a ngā iwi o Waikato, ko Tāmaki-makaurau te tamāhine a Te Rangi-kia-mata, te rangatira o Ngāti Te Ata, rāua ko tana wahine a Te Huia.
  1. Tribal history and p...  
Because many tribes have lived in Tāmaki, there are numerous explanations for the origin of its name. One tradition says that Tāmaki refers to the narrow neck of land between the Waitematā and Manukau harbours, and that Tāmaki was an ancestor whose daughter married one of the original ancestors, Toitehuatahi.
Nā te tokomaha o ngā iwi kua noho ki te rohe o Tāmaki, he maha ngā kōrero tuku iho mō te ingoa nei. Tērā tētahi kōrero e kī ana, ko Tāmaki te ingoa o te whenua kūiti kei waenganui i ngā whanga o Waitematā, o Manukau. Whāia, ko tētahi kōrero e mea ana, ko te tamāhine a te tipuna a Tāmaki ka moe i a Toitehuatahi, he tipuna taketake nō tēnei motu. Arā anō tētahi kōrero e kī ana, ko Tāmaki he tama nā Maruiwi, he tipuna nō Taranaki. E ai ki ngā iwi o te tonga o Taranaki, ko Tāmaki te ingoa mō tētahi tātai rangatira ka tīmata mai i tō rātou tipuna wahine a Parehuia. Kei ētahi kōrero ka kī ko tēnei ingoa nā te tipuna nei nā Maki, nā tana tamāhine rānei. Arā anō te kōrero, ko te ingoa o Tāmaki i ahu mai i a Kiwi Tāmaki, te rangatira o Te Wai-o-Hua i te rau tau atu i 1700. Ko te kōrero a ngā iwi o Waikato, ko Tāmaki-makaurau te tamāhine a Te Rangi-kia-mata, te rangatira o Ngāti Te Ata, rāua ko tana wahine a Te Huia.
  1. Tribal history and p...  
Because many tribes have lived in Tāmaki, there are numerous explanations for the origin of its name. One tradition says that Tāmaki refers to the narrow neck of land between the Waitematā and Manukau harbours, and that Tāmaki was an ancestor whose daughter married one of the original ancestors, Toitehuatahi.
Nā te tokomaha o ngā iwi kua noho ki te rohe o Tāmaki, he maha ngā kōrero tuku iho mō te ingoa nei. Tērā tētahi kōrero e kī ana, ko Tāmaki te ingoa o te whenua kūiti kei waenganui i ngā whanga o Waitematā, o Manukau. Whāia, ko tētahi kōrero e mea ana, ko te tamāhine a te tipuna a Tāmaki ka moe i a Toitehuatahi, he tipuna taketake nō tēnei motu. Arā anō tētahi kōrero e kī ana, ko Tāmaki he tama nā Maruiwi, he tipuna nō Taranaki. E ai ki ngā iwi o te tonga o Taranaki, ko Tāmaki te ingoa mō tētahi tātai rangatira ka tīmata mai i tō rātou tipuna wahine a Parehuia. Kei ētahi kōrero ka kī ko tēnei ingoa nā te tipuna nei nā Maki, nā tana tamāhine rānei. Arā anō te kōrero, ko te ingoa o Tāmaki i ahu mai i a Kiwi Tāmaki, te rangatira o Te Wai-o-Hua i te rau tau atu i 1700. Ko te kōrero a ngā iwi o Waikato, ko Tāmaki-makaurau te tamāhine a Te Rangi-kia-mata, te rangatira o Ngāti Te Ata, rāua ko tana wahine a Te Huia.
  Carving of Maki – Tāmak...  
Many tribes have lived on the Tāmaki isthmus, and there have been many battles in the area. In one fought at Rarotonga (Mt Smart), Maki asked his warriors to use the kō or digging stick as a weapon. Maki was the founding ancestor of Te Kawerau-a-Maki, who are the tangata whenua of the Waitākere Ranges.
He nui ngā iwi kua noho ki Tāmaki i roto i ngā rau tau, he nui hoki ngā pakanga. I tētahi pakanga ka tū ki Rarotonga (Mount Smart) ka whakahau a Maki i ana toa kia nanao ki ngā kō hei rākau whawhai mā rātou. Ko Maki te tipuna o Te Kawerau-a-Maki, te tangata whenua o te pae maunga o Waitākere. Kei te Pokapū Whakatau Manuhiri o Arataki tēnei pou whakairo e tū ana i Waitākere.
  Carving of Maki – Tāmak...  
Many tribes have lived on the Tāmaki isthmus, and there have been many battles in the area. In one fought at Rarotonga (Mt Smart), Maki asked his warriors to use the kō or digging stick as a weapon. Maki was the founding ancestor of Te Kawerau-a-Maki, who are the tangata whenua of the Waitākere Ranges.
He nui ngā iwi kua noho ki Tāmaki i roto i ngā rau tau, he nui hoki ngā pakanga. I tētahi pakanga ka tū ki Rarotonga (Mount Smart) ka whakahau a Maki i ana toa kia nanao ki ngā kō hei rākau whawhai mā rātou. Ko Maki te tipuna o Te Kawerau-a-Maki, te tangata whenua o te pae maunga o Waitākere. Kei te Pokapū Whakatau Manuhiri o Arataki tēnei pou whakairo e tū ana i Waitākere.
  1. Tribal history and p...  
Next: Page 2. The canoes of Tāmaki
Tō muri mai: Whārangi 2. Ngā waka o Tāmaki
  1. Tribal history and p...  
Variations of the name include Tāmakinui (great Tāmaki), Tāmaki-makau-rau (Tāmaki of a hundred lovers), and Tāmaki-herehere-ngā-waka (Tāmaki that binds many canoes).
Ko ētahi momo whakahua o te ingoa o Tāmaki ko Tāmaki-nui, ko Tāmaki-makaurau, ko Tāmaki-herehere-i-ngā-waka.
  1. Tribal history and p...  
Variations of the name include Tāmakinui (great Tāmaki), Tāmaki-makau-rau (Tāmaki of a hundred lovers), and Tāmaki-herehere-ngā-waka (Tāmaki that binds many canoes).
Ko ētahi momo whakahua o te ingoa o Tāmaki ko Tāmaki-nui, ko Tāmaki-makaurau, ko Tāmaki-herehere-i-ngā-waka.
  1. Tribal history and p...  
Rāwiri Taonui. 'Tāmaki tribes - Tribal history and places', Te Ara - the Encyclopedia of New Zealand, updated 22-Sep-12
Rāwiri Taonui. 'Ngā iwi o Tāmaki - Ngā kōrero tuku iho me ngā wāhi', Te Ara - the Encyclopedia of New Zealand, updated 22-Sep-12
  1. Tribal history and p...  
Variations of the name include Tāmakinui (great Tāmaki), Tāmaki-makau-rau (Tāmaki of a hundred lovers), and Tāmaki-herehere-ngā-waka (Tāmaki that binds many canoes).
Ko ētahi momo whakahua o te ingoa o Tāmaki ko Tāmaki-nui, ko Tāmaki-makaurau, ko Tāmaki-herehere-i-ngā-waka.
  1. Tribal history and p...  
Variations of the name include Tāmakinui (great Tāmaki), Tāmaki-makau-rau (Tāmaki of a hundred lovers), and Tāmaki-herehere-ngā-waka (Tāmaki that binds many canoes).
Ko ētahi momo whakahua o te ingoa o Tāmaki ko Tāmaki-nui, ko Tāmaki-makaurau, ko Tāmaki-herehere-i-ngā-waka.
  1. Tribal history and p...  
Variations of the name include Tāmakinui (great Tāmaki), Tāmaki-makau-rau (Tāmaki of a hundred lovers), and Tāmaki-herehere-ngā-waka (Tāmaki that binds many canoes).
Ko ētahi momo whakahua o te ingoa o Tāmaki ko Tāmaki-nui, ko Tāmaki-makaurau, ko Tāmaki-herehere-i-ngā-waka.
  Landing places of the T...  
canoe went on a long journey after first landing at Whangaparāoa. It was carried across the portage at Tāmaki before coming to a final resting place at Te Ahurei, in Kāwhia Harbour. The
mā te whitinga i Tāmaki, kia tae ki tōna takotoranga whakamutunga i Te Ahurei kei te whanga o Kāwhia. I tū anō a
  1. Tribal history and p...  
Because many tribes have lived in Tāmaki, there are numerous explanations for the origin of its name. One tradition says that Tāmaki refers to the narrow neck of land between the Waitematā and Manukau harbours, and that Tāmaki was an ancestor whose daughter married one of the original ancestors, Toitehuatahi.
Nā te tokomaha o ngā iwi kua noho ki te rohe o Tāmaki, he maha ngā kōrero tuku iho mō te ingoa nei. Tērā tētahi kōrero e kī ana, ko Tāmaki te ingoa o te whenua kūiti kei waenganui i ngā whanga o Waitematā, o Manukau. Whāia, ko tētahi kōrero e mea ana, ko te tamāhine a te tipuna a Tāmaki ka moe i a Toitehuatahi, he tipuna taketake nō tēnei motu. Arā anō tētahi kōrero e kī ana, ko Tāmaki he tama nā Maruiwi, he tipuna nō Taranaki. E ai ki ngā iwi o te tonga o Taranaki, ko Tāmaki te ingoa mō tētahi tātai rangatira ka tīmata mai i tō rātou tipuna wahine a Parehuia. Kei ētahi kōrero ka kī ko tēnei ingoa nā te tipuna nei nā Maki, nā tana tamāhine rānei. Arā anō te kōrero, ko te ingoa o Tāmaki i ahu mai i a Kiwi Tāmaki, te rangatira o Te Wai-o-Hua i te rau tau atu i 1700. Ko te kōrero a ngā iwi o Waikato, ko Tāmaki-makaurau te tamāhine a Te Rangi-kia-mata, te rangatira o Ngāti Te Ata, rāua ko tana wahine a Te Huia.
  1. Tribal history and p...  
The history of Tāmaki (Auckland) shows the area to be a highly contested and rich resource, strategically located at the centre of several interconnecting trade routes running between Northland, Waikato, Coromandel and the Bay of Plenty.
Ko Tāmaki-makaurau te rohe kei waenganui i ngā ara whakawhiti ki ngā rohe o Te Tai Tokerau, o Waikato, o Moehau, o te Moana-a-Toitehuatahi, ka mutu, he rohe i pakangatia mō ana rawa, ngā taonga kei te whenua, kei te moana hoki. He tokomaha ngā waka matua me ō rātou iwi i noho ki te whenua kei waenga pū i ngā whanga e rua o Waitematā rāua ko Manukau. Ko ētahi iwi kua roa e noho ana ki te rohe; ko ētahi i haere mai, i haere atu; ko ētahi i whakakotahi kia puea ake he iwi hōu.
  1. Tribal history and p...  
Because many tribes have lived in Tāmaki, there are numerous explanations for the origin of its name. One tradition says that Tāmaki refers to the narrow neck of land between the Waitematā and Manukau harbours, and that Tāmaki was an ancestor whose daughter married one of the original ancestors, Toitehuatahi.
Nā te tokomaha o ngā iwi kua noho ki te rohe o Tāmaki, he maha ngā kōrero tuku iho mō te ingoa nei. Tērā tētahi kōrero e kī ana, ko Tāmaki te ingoa o te whenua kūiti kei waenganui i ngā whanga o Waitematā, o Manukau. Whāia, ko tētahi kōrero e mea ana, ko te tamāhine a te tipuna a Tāmaki ka moe i a Toitehuatahi, he tipuna taketake nō tēnei motu. Arā anō tētahi kōrero e kī ana, ko Tāmaki he tama nā Maruiwi, he tipuna nō Taranaki. E ai ki ngā iwi o te tonga o Taranaki, ko Tāmaki te ingoa mō tētahi tātai rangatira ka tīmata mai i tō rātou tipuna wahine a Parehuia. Kei ētahi kōrero ka kī ko tēnei ingoa nā te tipuna nei nā Maki, nā tana tamāhine rānei. Arā anō te kōrero, ko te ingoa o Tāmaki i ahu mai i a Kiwi Tāmaki, te rangatira o Te Wai-o-Hua i te rau tau atu i 1700. Ko te kōrero a ngā iwi o Waikato, ko Tāmaki-makaurau te tamāhine a Te Rangi-kia-mata, te rangatira o Ngāti Te Ata, rāua ko tana wahine a Te Huia.
  3. European contact – N...  
In the north, for example, Te Roroa and other Ngāti Whātua tribes had defeated Ngāpuhi at Moremonui in the battle of Te Kai-a-te-karoro (food for seagulls). Ngāti Whātua of Tāmaki fought intermittent campaigns, sometimes in conjunction with Te Wai-o-Hua, against Ngāti Pāoa of Waiheke and the Coromandel.
He kino ngā pakanga o ngā tau 1815 ki te 1840 ki te iwi o Ngāti Whātua. He iwi kaha tonu a Ngāti Whātua i ngā pakanga i mua i te taenga mai o te Pākehā. Hei tauira, i hinga a Ngāpuhi i a Te Roroa ki Moremonui i te pakanga o Te Kai-a-te-karoro. I pakanga a Ngāti Whātua ki Tāmaki rāua ko Te Wai-o-Hua ki a Ngāti Pāoa o Waiheke me Moehau. Engari ia, nō te taenga mai o ngā pū a ngā kaihokohoko me ngā tāngata whai, ka huri te āhua o ngā pakanga, ka nui atu ngā pakanga, ka tokomaha atu ngā tāngata ka mate.
  1. Tribal history and p...  
The name of Tāmaki
Ko te ingoa nei a Tāmaki
  2. Early history – Ngāt...  
Led by Tītahi, one group went down the west coast of the North Island to Waitara in Taranaki. Tītahi also established pā in Tāmaki-makau-rau (Auckland), which included Maungakiekie (One Tree Hill). The other migrating group went down the east coast, led by the ancestor Kauri, to Tauranga.
Nō te wā atu i te tau 1600, whai muri i ngā pakanga ki a Ngāti Whātua me Ngāpuhi, ka heke a Ngāti Awa ki te tonga. E rua ngā hekenga. Nā Tītahi tētahi wāhanga o te iwi i ārahi mā te tai hauāuru kia tae ki Waitara i Taranaki. I a rātou ka heke haere, ka whakatūtū pā a Tītahi ki Tāmaki-makau-rau, ko tētahi o aua pā i tū ki Maungakiekie (One Tree Hill). Ko tētahi atu heke nā Kauri i ārahi mā te tai rāwhiti kia tae ki Tauranga. Ko tētahi peka o tēnei heke ka haere tonu kia tae ki Whakatāne, ka hono atu ki Te-Tini-o-Awa. Kitea tonuhia ai ngā uri o Kauri rāua ko Tītahi kei ngā hapū o Ngāti Awa i ēnei rā.
  3. Ngāti Maru and Ngāti...  
Ngāti Maru’s identity first began to emerge in the time of Rautao. Rautao and his people achieved prominence in tribal history when they took retributive action in Tāmaki following the deaths of Rautao’s brother and father.
I puea tuatahi mai te tuakiritanga o Ngāti Maru i te wā i a Rautao. I whai mana a Rautao rātou ko tōna iwi i tana ranaki i ngā mate o tōna tuakana rāua ko tōna matua ki te rohe o Tāmaki. Nō te matenga o Ureia, te taniwha kaitiaki o Hauraki i ngā wai o Manukau, ka whakaekea anōtia e rātou te rohe o Tāmaki.
  Maungakiekie (One Tree ...  
Because so many tribes have lived in the area, there are at least six different explanations for the origin of Auckland’s Māori name, Tāmaki. One view is that the name derives from the 18th-century Te Wai-o-Hua chief Kiwi Tāmaki, whose pā was at Maungakiekie (One Tree Hill), pictured here.
Nā te nui o ngā iwi i tau ki konei, e ono rā anō ngā whakamāramatanga mo te ingoa o Tāmaki. Ki ētahi, i tapaina te ingoa ki a Kiwi Tāmaki te rangatira o Te Wai-o-Hua i te rau tau 1700. Noho ai ia ki te pā o Maungakiekie, i te whakaahua nei.
  Maungakiekie (One Tree ...  
Because so many tribes have lived in the area, there are at least six different explanations for the origin of Auckland’s Māori name, Tāmaki. One view is that the name derives from the 18th-century Te Wai-o-Hua chief Kiwi Tāmaki, whose pā was at Maungakiekie (One Tree Hill), pictured here.
Nā te nui o ngā iwi i tau ki konei, e ono rā anō ngā whakamāramatanga mo te ingoa o Tāmaki. Ki ētahi, i tapaina te ingoa ki a Kiwi Tāmaki te rangatira o Te Wai-o-Hua i te rau tau 1700. Noho ai ia ki te pā o Maungakiekie, i te whakaahua nei.
  2. 19th century: war, s...  
The social and economic impact of the changes brought by European settlement might have been calamitous, were it not for the tribal leadership provided during that time by Hōri Rōpiha, Tame Te Panau, Kerei Te Panau, Te Peeti Te Aweawe, Hoani Meihana Te Rangiotū, Nireaha Tāmaki and Hoani Tūnuiārangi.
Ko ngā rangatira o te iwi i te wā i whakaeke te Pākehā ki te rohe ko Hōri Rōpiha, Te Peeti Te Aweawe, Hoani Meihana Te Rangiotū, Nireaha Tāmaki, Hoani Tūnuiārangi, Tame Te Panau, Kerei Te Panau. Waimarie te iwi i reira rātou ki te ārahi i a Rangitāne i roto i ngā tūtakitanga, ngā pāhekoheko, ngā whitiwhitinga me te Pākehā. Nā rātou i kawe te iwi o Rangitāne kia tū ki te ao hurihuri, mā te whakatenatena i te whai i te mātauranga, mā te pupuri hoki ki ngā tikanga tuku iho a te iwi. Hei tauira, i te tau 1852, ka karangahia e Te Rangiotū he hui; e 60 ngā rangatira o te iwi i tae ake ki te hui, ko te take, ki te kohi i ngā whakapapa o te iwi. Kua noho aua mātauranga hei puna kōrero mō te iwi.
  7. Canoes of the west c...  
. These were commanded by Maruiwi, Ruatāmore and Taitāwaro respectively. Three other chiefs on these canoes are also remembered: Pohokura (a younger brother of Taitāwaro), Pananehu and Tāmaki. The descendants of the three crews were later known as Te Tini-o-Maruiwi, Te Tini-o-Ruatāmore, Te Tini-o-Taitāwaro, Te Tini-o-Pananehu, Koaupari and Te Wīwini.
. Ko Maruiwi rātou Ruatāmore, ko Taitāwaro ngā rangatira. Ka maumahara anō ki ngā rangatira a Pohokura (te teina a Taitāwaro) rātou ko Panenehu, ko Tāmaki. Ka mōhiotia ngā uri o ngā waka nei ko Te Tini-o-Maruiwi, ko Te Tini-o-Ruatāmore, ko Te Tini-o-Taitāwaro, ko Te Tini-o-Te Panenehu, ko Koaupari, ko Te Wīwini.
  1. Tribal history and p...  
Volcanic cones dominate the geography of Tāmaki, and oral traditions remember them in different ways. According to one tradition, the deity Mataaho lived in Te Ipu-a-Mataaho (the bowl of Mataaho – Mt Eden's crater).
He maha ngā puia kei te rohe o Tāmaki e ngū ana, he maha anō hoki ngā kōrero tuku iho e pā ana ki aua puia. E ai ki tētahi korero, ko te atua a Mataaho i noho ki roto i Te Ipu a Mataaho. Nō te whakareretanga o tana wahine i a ia, i heria ōna kākahu; ka karanga a Mataaho ki te atua a Mahuika. Nō reira i pū mai ai ngā puia o Ngā Huinga-a-Mataaho.
  Te Rangihiwinui, Te Kee...  
In the period of Te Rangihiwinui's birth and early childhood, the west coast tribes, Ngati Apa, Rangitane and Muaupoko, were under severe pressure from Ngati Toa and their allies, Ngati Raukawa and Te Ati Awa, who were migrating into the area from the north. There is a story told that when Te Rauparaha attacked the Muaupoko island pa at Lake Horowhenua, Rere-o-maki swam across the lake to safety with her child on her back.
Nō te wā mai ka whānau a Te Rangihiwinui, ki te wā e tamariki tonu ana ia, kua mate hēmanawa katoa ngā iwi o Te Tai Hauāuru, a Ngāti Apa, a Rangitāne, a Mua-ūpoko i ngā iwi i heke mai i te raki, arā, i a Ngāti Toa me ō rātou hoa o Ngāti Raukawa me Te Āti Awa. E kōrerotia ana, i te wā i whakaekengia ai e Te Rauparaha te motu i te moana o Horowhenua, ka kauhoe mai a Rere-ō-maki i te moana me tana tamaiti i te tuarā e waha ana. Ko Mua-ūpoko i ora ake, ā, ko ngā mōrehu o Mua-ūpoko i noho i raro i te maru o Ngāti Raukawa mō ngā tau maha tonu; ēngari anō a Rere-ō-maki, aTanguru me Te Rangihiwinui i taki noho katoa i te taha o te iwi o Rere-ō-maki i Pūtiki-wharanui, i te pūaha o te awa o Whanganui.
  Te Rangihiwinui, Te Kee...  
Te Rangihiwinui, also known as Taitoko and later as Te Keepa, or Major Kemp, is thought to have been born in the first half of the 1820s at Tuwhakatupua, on the Manawatu River, near Opiki. His mother was Rere-o-maki, the sister of Ngati Ruaka leader Te Anaua.
I whānau a Te Rangihiwinui i ngā tau tīmatanga pea o te tekau tau mai i 1820, i Tūwhakatupua, i Ōpiki, kei te awa o Manawatū; arā atu anō ōna īngoa, ko Taitoko, ā, nō muri nei, ko Te Keepa me Meiha Kemp. Ko tana whaea ko Rere-ō-maki, he tuahine nō Te Ānaua rangatira o Ngāti Ruakā. Ko ōna tino hapū, ko Ngāti Ruakā, me Ngāti Tūpoho, karangatanga hapū o Te Āti Haunui-a-Pāpārangi. Ko te whaea o Rere-ō-maki nō Te Arawa. Ko te matua o Te Keepa, ko Māhuera Paki Tanguru-o-te-rangi, he rangatira nui nō roto o Mua-ūpoko. E kōrerotia ana tokotoru ngā wāhine a Te Rangihiwinui. Ko te wahine matua, ko Mākere, arā, ko Mākareta, he huānga tata tonu ki a ia. E ora tonu ana tana wahine tuatoru a Te Mata Kaihoe i te wā i mate ai ia.
  2. The canoes of Tāmaki...  
Rāwiri Taonui. 'Tāmaki tribes - The canoes of Tāmaki', Te Ara - the Encyclopedia of New Zealand, updated 22-Sep-12
Rāwiri Taonui. 'Ngā iwi o Tāmaki - Ngā waka o Tāmaki', Te Ara - the Encyclopedia of New Zealand, updated 22-Sep-12
  2. The canoes of Tāmaki...  
Next: Page 3. The tribes of Tāmaki
Tō muri mai: Whārangi 3. Ngā iwi o Tāmaki
  Tāmaki tribes – Te Ara ...  
After Europeans arrived in New Zealand, some tribes acquired guns. During intertribal wars between 1815 and 1840 many Tāmaki tribes suffered heavy losses.
Nō te taenga mai o ngā Pākehā tōmua ki Aotearoa, ka whai pū ētahi iwi. Waihoki, i waenganui i ngā tau 1815 ki 1840, ka pākia kinotia ngā iwi o Tāmaki i roto i ngā pakanga.
  5. Te Arawa and Tainui ...  
explored the Bay of Plenty, the Coromandel Peninsula and Tāmaki (Auckland) areas, before making final landfall at Maketū Harbour in the Bay of Plenty.
ko Te Moana-a-Toitehuatahi, ko Moehau, ko Tāmaki. Ko Maketū i Te Moana-a-Toitehuatahi tōna tauranga otinga.
  2. The canoes of Tāmaki...  
The older tribes of Tāmaki such as Te Wai-o-Hua and Te Kawerau-a-Maki trace their descent from the canoes
Whakaheke mai ai ngā iwi tūturu ake o Tāmaki arā, ko Te Wai-o-Hua rāua ko Te Kawerau-a-Maki i ngā waka tawhito, i a
  2. The canoes of Tāmaki...  
The older tribes of Tāmaki such as Te Wai-o-Hua and Te Kawerau-a-Maki trace their descent from the canoes
Whakaheke mai ai ngā iwi tūturu ake o Tāmaki arā, ko Te Wai-o-Hua rāua ko Te Kawerau-a-Maki i ngā waka tawhito, i a
  2. The canoes of Tāmaki...  
Rāwiri Taonui. 'Tāmaki tribes - The canoes of Tāmaki', Te Ara - the Encyclopedia of New Zealand, updated 22-Sep-12
Rāwiri Taonui. 'Ngā iwi o Tāmaki - Ngā waka o Tāmaki', Te Ara - the Encyclopedia of New Zealand, updated 22-Sep-12
  Tāmaki tribes – Te Ara ...  
Tāmaki (Auckland) has been home to a number of iwi (tribes), and today there are six in the region – Ngāti Pāoa, Ngāi Tai, Te Wai-o-Hua (who originate from Ngā Oho), Ngāti Whātua-o-Ōrākei, Ngāti Te Ata and Te Kawerau-a-Maki.
He maha ngā iwi kua noho ki Tāmaki. Hei ēnei rā, tokoono ngā iwi o te rohe, ko Ngāti Pāoa, Ngāi Tai, Te Wai-o-Hua (heke i a Ngā Oho), Ngāti Whātua-o-Ōrākei, Ngāti Te Ata, Te Kawerau-a-Maki.
  1. The first tribes – H...  
The Hauraki region stretches from the Mahurangi Peninsula in the north to Ngā Kurī-a-Whārei, a sunken reef near Katikati, Tauranga. It includes the Tāmaki isthmus, Te Hapū-a-Kohe, the Piako, Ōhinemuri and Wairoa districts, the Coromandel Peninsula and Whangamatā.
Ka tīmata te rohe o Hauraki mai i te raki, i te kūrae o Mahurangi, ka totoro atu ki Ngā Kuri-a-Whārei, he toka tū moana e tata ana ki Katikati, i Tauranga. Ko ngā takiwā ki roto, ko Tāmaki-makaurau, ko Te Hapū-a-Kohe, ko Piako, ko Ōhinemuri, ko Te Wairoa, ko te kūrae o Moehau, ko Whangamatā.
  Tāmaki tribes – Te Ara ...  
In the mid-1980s the Waitangi Tribunal found that some Tāmaki tribes had lost land unfairly. Today, having received compensation for losses, the tribes are considered an important part of the future of the Auckland region.
I te pokapū o te tekau tau atu i 1980, i puta te whakatau a Te Rōpu Whakamana i te Tiriti o Waitangi kāhore i tika te tangohanga o ētahi o ngā whenua o ngā iwi o Tāmaki. Tatū ki tēnei wā, kua whiwhi paremata ngā iwi o Tāmaki. He wāhi nui tō ngā iwi i roto i ngā nekenekehanga o te rohe o Tāmaki-makau-rau.
  Tāmaki tribes – Te Ara ...  
Tāmaki (Auckland) has been home to a number of iwi (tribes), and today there are six in the region – Ngāti Pāoa, Ngāi Tai, Te Wai-o-Hua (who originate from Ngā Oho), Ngāti Whātua-o-Ōrākei, Ngāti Te Ata and Te Kawerau-a-Maki.
He maha ngā iwi kua noho ki Tāmaki. Hei ēnei rā, tokoono ngā iwi o te rohe, ko Ngāti Pāoa, Ngāi Tai, Te Wai-o-Hua (heke i a Ngā Oho), Ngāti Whātua-o-Ōrākei, Ngāti Te Ata, Te Kawerau-a-Maki.
  Tāmaki tribes – Te Ara ...  
Tāmaki (Auckland) is a landscape dominated by volcanoes. In the tradition of one tribe, they were created when the goddess Mahuika sent fire to warm Mataaho, whose wife had left him and taken all his clothes.
He whenua a Tāmaki e kapi ana i te puia wahangū (dormant volcanoes). Kei ngā kōrero tuku iho a tētahi o ngā iwi, i hangaia ngā puia i te wā i tuku ahi a Mahuika ki te whakamahana i a Mataaho, i te mea kua heria ōna kākahu e tana wahine. Arā anō te kōrero e mea ana, nā ngā karakia a ētahi tohunga i tuku ngā hihi o te rā kia kainga te whenua e te ahi.
  Ōtuataua stonefields, M...  
Te Wai-o-Hua, descended from the Te Arawa tribe Ngā Oho, were the main tribe on the Tāmaki isthmus until the mid 18th century. They were responsible for the Ōtuataua Stonefields in Māngere, and some Te Wai-o-Hua still live close by.
. Nā rātou ngā māra kōhatu o Otuataua ki Māngere i whakatakoto. `Kei konei tonu ngā uri, e noho tata tonu ana ngā uri o Te Wai-o-Hua ki te wāhi nei. I hangaia te māra kōhatu hei whakamahana i ngā tipu kia matomato te tipu.
  Tāmaki tribes – Te Ara ...  
A number of Tāmaki chiefs signed the Treaty of Waitangi in 1840, but this did not ensure that their land was protected. Early European settlement and the relocation of the capital from Russell to Auckland at this time meant land was in demand.
Hāunga te mea i haina ngā rangatira o Tāmaki i te Tiriti o Waitangi i te tau 1840, ka ngaro tonu atu ō rātou whenua. Nā te nui haere o te iwi Pākehā, ka tahi, nā te unuhanga o te tāone matua i a Kororāreka ki Tāmaki, ka rua, ka nui te koronga ki ngā whenua o Tāmaki. Ka tae ki te tau 1850, kua hokona te nuinga o ngā whenua pai ki Tāmaki e te Pākehā. Ka panā ētahi Māori i ō rātou whenua. Taihoa, ka tangohia te whenua mō ngā kaupapa tūmatanui pērā i te mahinga parakaingaki me te taunga waka rererangi o Tāmaki-makaurau.
  Te Rangihiwinui, Te Kee...  
In the period of Te Rangihiwinui's birth and early childhood, the west coast tribes, Ngati Apa, Rangitane and Muaupoko, were under severe pressure from Ngati Toa and their allies, Ngati Raukawa and Te Ati Awa, who were migrating into the area from the north. There is a story told that when Te Rauparaha attacked the Muaupoko island pa at Lake Horowhenua, Rere-o-maki swam across the lake to safety with her child on her back.
Nō te wā mai ka whānau a Te Rangihiwinui, ki te wā e tamariki tonu ana ia, kua mate hēmanawa katoa ngā iwi o Te Tai Hauāuru, a Ngāti Apa, a Rangitāne, a Mua-ūpoko i ngā iwi i heke mai i te raki, arā, i a Ngāti Toa me ō rātou hoa o Ngāti Raukawa me Te Āti Awa. E kōrerotia ana, i te wā i whakaekengia ai e Te Rauparaha te motu i te moana o Horowhenua, ka kauhoe mai a Rere-ō-maki i te moana me tana tamaiti i te tuarā e waha ana. Ko Mua-ūpoko i ora ake, ā, ko ngā mōrehu o Mua-ūpoko i noho i raro i te maru o Ngāti Raukawa mō ngā tau maha tonu; ēngari anō a Rere-ō-maki, aTanguru me Te Rangihiwinui i taki noho katoa i te taha o te iwi o Rere-ō-maki i Pūtiki-wharanui, i te pūaha o te awa o Whanganui.
  Te Rangihiwinui, Te Kee...  
In the period of Te Rangihiwinui's birth and early childhood, the west coast tribes, Ngati Apa, Rangitane and Muaupoko, were under severe pressure from Ngati Toa and their allies, Ngati Raukawa and Te Ati Awa, who were migrating into the area from the north. There is a story told that when Te Rauparaha attacked the Muaupoko island pa at Lake Horowhenua, Rere-o-maki swam across the lake to safety with her child on her back.
Nō te wā mai ka whānau a Te Rangihiwinui, ki te wā e tamariki tonu ana ia, kua mate hēmanawa katoa ngā iwi o Te Tai Hauāuru, a Ngāti Apa, a Rangitāne, a Mua-ūpoko i ngā iwi i heke mai i te raki, arā, i a Ngāti Toa me ō rātou hoa o Ngāti Raukawa me Te Āti Awa. E kōrerotia ana, i te wā i whakaekengia ai e Te Rauparaha te motu i te moana o Horowhenua, ka kauhoe mai a Rere-ō-maki i te moana me tana tamaiti i te tuarā e waha ana. Ko Mua-ūpoko i ora ake, ā, ko ngā mōrehu o Mua-ūpoko i noho i raro i te maru o Ngāti Raukawa mō ngā tau maha tonu; ēngari anō a Rere-ō-maki, aTanguru me Te Rangihiwinui i taki noho katoa i te taha o te iwi o Rere-ō-maki i Pūtiki-wharanui, i te pūaha o te awa o Whanganui.
  1. The first tribes – H...  
The origins of the Te Patukirikiri people lie with the Te Wai-o-Hua tribe of the Tāmaki isthmus. Kapetaua, the ancestor of Te Patukirikiri, was abandoned by his brother-in-law, Tarakumukumu, on a rock off Bastion Point.
Kei te iwi o Te Wai-o-Hua o Tāmaki ngā pūtakenga mai o Te Patukirikiri. Tērā tētahi wā ka whakarērea a Kapetaua, te tipuna o Te Patukirikiri, e tana taokete e Tarakumukumu ki tētahi toka tū moana kei waho i Takaparawhā. Ko te ingoa o taua toka ko Te Toka-o-Kapetaua (e mōhiotia anō ko Bean Rock). Heoi, i ora a Kapetaua, ka hinga i a ia a Tarakumukumu ki te motu o Waiheke. Nō muri, ka whāiti te iwi o Kapetaua ki Moehau. Hei whakanui i te māiatanga o te iwi i roto i tētahi pakanga – he kōhatu, he kirikiri noa iho ā rātou taputapu whawhai – ka tapaina te iwi ki te ingoa, Te Patukirikiri.
  1. Origins – Ngāti Whāt...  
The terms Ngāti Whātua-whānui or Ngāti Whātua-tūturu – meaning ‘wider’ or ‘true’ Ngāti Whātua – refer to the confederation of four tribes occupying the lands between the Hokianga Harbour and Tāmaki (Auckland).
Ko te tikanga o te ingoa o Ngāti Whātua-whānui, o Ngāti Whātua-tūturu rānei, arā, ko te iwi whānui, ko te iwi tūturu rānei o Ngāti Whātua, me kī, ngā iwi tokowhā ka noho ki ngā whenua atu i te whanga o Hokianga ki Tāmaki-makau-rau. Ko aua iwi ko Te Roroa, Te Uri-o-Hau, Te Taoū me Ngāti Whātua-o-Ōrākei. Ko te ingoa o Ngāti Whātua ka whakatauhia ki runga i ngā iwi nei, ki runga hoki i a Ngāti Whātua ki Ōrākei. Ahakoa te whakaaro he hapū kē ngā iwi e whā nei, he iwi motuhake tēnā me tēnā o rātou. Ka mahi ngātahi, ka mahi motuhake rānei rātou i ngā wā e tika ana.
  4. The impact of Europe...  
Flax fibre, potted birds and even slaves were exchanged for goods including arms, ammunition, seeds, tools, and animals. Because of the tension between Tūhoe and their Ngāti Awa kin on the coast, Tūhoe hapū (sub-tribes) travelled long distances to Tāmaki, Hauraki and other places to trade.
I ngā wā ka tareka, ka haere a Ngāi Tūhoe ki tawhiti kia tauhokohoko ki iwi kē mō ngā taonga Pākehā. Ka tauhokohokona te muka, te huahua, te taurekareka mō te pū, te paura, te kākano, he taputapu, he poaka. Nā ngā rīriri i waenganui i a Tūhoe me Ngāti Awa, ka haere a Tūhoe ki Tāmaki-makau-rau, ki Hauraki, ki hea atu ki te tauhokohoko.
  5. Te Arawa and Tainui ...  
sailed along the coast to Tōrere, Tauranga, the Coromandel and Tāmaki (Auckland). Different crew members settled at each place they visited. They landed at Te Haukapua (Torpedo Bay) near North Head in Tāmaki before going up the Tāmaki River to Ōtāhuhu, where they carried the canoe across Te Tō Waka into the Manukau Harbour.
atu i Whangaparāoa ki Tōrere, ki Tauranga, ki Moehau me Tāmaki. Kei ngā wāhi ka tū te waka, ka makere ētahi tāngata. Ka ū te waka ki Te Haukapua (Torpedo Bay) e tūtata ana ki North Head i Tāmaki-makau-rau, ka piki whakarunga mā te awa o Tāmaki ki Ōtāhuhu. Mā Te Tō Waka ka taupae atu te waka ki roto i te whanga o Manukau. Ka puta atu te waka i Manukau ki te tonga mā te tai hauāuru. Ka makere ētahi o ngā kauhoe ki Whāingaroa me Mōkau i mua i te tāpuketanga o te waka ki Te Ahurei kei Kāwhia Moana. E rua ngā toka e tohu ana i tōna takotoranga whakamutunga.
  5. Te Arawa and Tainui ...  
sailed along the coast to Tōrere, Tauranga, the Coromandel and Tāmaki (Auckland). Different crew members settled at each place they visited. They landed at Te Haukapua (Torpedo Bay) near North Head in Tāmaki before going up the Tāmaki River to Ōtāhuhu, where they carried the canoe across Te Tō Waka into the Manukau Harbour.
atu i Whangaparāoa ki Tōrere, ki Tauranga, ki Moehau me Tāmaki. Kei ngā wāhi ka tū te waka, ka makere ētahi tāngata. Ka ū te waka ki Te Haukapua (Torpedo Bay) e tūtata ana ki North Head i Tāmaki-makau-rau, ka piki whakarunga mā te awa o Tāmaki ki Ōtāhuhu. Mā Te Tō Waka ka taupae atu te waka ki roto i te whanga o Manukau. Ka puta atu te waka i Manukau ki te tonga mā te tai hauāuru. Ka makere ētahi o ngā kauhoe ki Whāingaroa me Mōkau i mua i te tāpuketanga o te waka ki Te Ahurei kei Kāwhia Moana. E rua ngā toka e tohu ana i tōna takotoranga whakamutunga.
  Tāmaki tribes – Te Ara ...  
In the mid-1980s the Waitangi Tribunal found that some Tāmaki tribes had lost land unfairly. Today, having received compensation for losses, the tribes are considered an important part of the future of the Auckland region.
I te pokapū o te tekau tau atu i 1980, i puta te whakatau a Te Rōpu Whakamana i te Tiriti o Waitangi kāhore i tika te tangohanga o ētahi o ngā whenua o ngā iwi o Tāmaki. Tatū ki tēnei wā, kua whiwhi paremata ngā iwi o Tāmaki. He wāhi nui tō ngā iwi i roto i ngā nekenekehanga o te rohe o Tāmaki-makau-rau.
  5. Te Arawa and Tainui ...  
sailed along the coast to Tōrere, Tauranga, the Coromandel and Tāmaki (Auckland). Different crew members settled at each place they visited. They landed at Te Haukapua (Torpedo Bay) near North Head in Tāmaki before going up the Tāmaki River to Ōtāhuhu, where they carried the canoe across Te Tō Waka into the Manukau Harbour.
atu i Whangaparāoa ki Tōrere, ki Tauranga, ki Moehau me Tāmaki. Kei ngā wāhi ka tū te waka, ka makere ētahi tāngata. Ka ū te waka ki Te Haukapua (Torpedo Bay) e tūtata ana ki North Head i Tāmaki-makau-rau, ka piki whakarunga mā te awa o Tāmaki ki Ōtāhuhu. Mā Te Tō Waka ka taupae atu te waka ki roto i te whanga o Manukau. Ka puta atu te waka i Manukau ki te tonga mā te tai hauāuru. Ka makere ētahi o ngā kauhoe ki Whāingaroa me Mōkau i mua i te tāpuketanga o te waka ki Te Ahurei kei Kāwhia Moana. E rua ngā toka e tohu ana i tōna takotoranga whakamutunga.
  2. The tribes of Ngāti ...  
When Te Taoū became the dominant tribe in south Kaipara Harbour, the main tribe in Auckland was Te Wai-o-Hua, led by Kiwi Tāmaki. Although the two tribes were linked through marriage, the southerly expansion of Ngāti Whātua was the source of much tension between them.
I te wā e toitū ana a Te Taoū ki te taha tonga o te whanga o Kaipara, ko Te Wai-o-Hua te iwi nui ki Tāmaki-makau-rau, ko Kiwi Tāmaki tō rātou rangatira. Hāunga ngā hononga i waenganui i ngā iwi nei, nā te kuhu atu o Ngāti Whātua ki ngā whenua ki te tonga, ka riri ngā iwi nei. I te tangihanga o Tumupākihi ka pakaru te riri. Ka tae atu a Kiwi Tāmaki me ana toa; nō te wā o te hākari ka whakaekehia ohoreretia te tangata whenua e rātou, ka patua ētahi. Ka rere a Waha-akiaki, te tama a Tumupākihi, rātou ko Tūperiri mā ki tōna pā ki Te Mākiri. Ka whakapaea te pā e Kiwi mā. Kāore i hinga. I tana wehenga, ka taunu a Kiwi i a Waha-akiaki, ka whakairia e ia te whaturei o Waha-akiaki ki runga o Maungakiekie. Ka whakautu a Waha-akiaki, ka whakairia e ia te whaturei o Kiwi ki runga i te rākau pūriri ki Tauwhare.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Arrow