|
|
Затова политици, лингвисти, философи и писатели винаги са се опитвали да диктуват езиковите променивместо да ги оставят да действат свободно, да потиснат един език и да дадат предимство на друг, да регулират правописа или да въвеждат нови евфемистични думи за негативни понятия.
|
|
|
Čovjek po prirodi pokušava poboljšati stvari i pri tome dolazi do dobrih ili loših rezultata. To se događa na potičkom, tehničkom ili čak biološkom polju uzrokujući kako ljepotu tako i katastrofe. Jedno od voljenih podrućja manipulacije homo politikusa je jezik. Jezik otvara različite prozore prema realnosti i bitan je kao sredstvo društvenog identiteta. On je moćno sredstvo kao i sredstvo moći. Stoga su političari, lingvisti, filozofi i pisci vječito pokušavali diktirati jezične promjene umjesto da to ostave slobodnoj spontanoj prirodi društva, te su pokušavali vršiti pritiske na neke jezike a isticati druge, postavljati pravila za pisanje ili uvoditi nove uljepšavajuće termine za negativne pojmove. Nastankom nacionalnih država u Europi u 19. i 20. stoljeću prednost su dobili nacionalni jezici na uštrb manjinskih a često su provođena i čišćenja jezika od stranih riječi.
|
|
|
Ungurii au înlocuit astfel, cuvinte germane și latine prin cuvinte maghiare autohtone, Academia Franceză se bate pentru a ține la distanță cuvintele englezești (fără mare succes), și, în timp ce multă vreme, Islanda îi obliga pe imigranți să-și schimbe numele cu unul germanic, din cauza sistemului islandez de patronime. Desigur, literatura (sau absența ei) are o influență considerabilă asupra destinului unei limbi, iar o literatură vie poate ajuta la definirea unei limbi, la modificarea sau stabilizarea acesteia, cum e exemplul slovacei în sec XIX. Pe drumul spre formarea națiunii au concurat unele cu altele, aici, drei versiuni ale unei limbi literare, dintre care una a condus la limba modernă slovacă
|
|
|
Is é nádúr an duine féachaint le rudaí a athrú, bíodh sin chun feabhais nó chun donais. Go polaitiúil, go teicniúil, fiú go bitheolaíoch, rud a tharraingíonn idir áilleacht agus thubaiste. Ceann de limistéir is ansa le homo politicus, sin an teanga. Tugann an teanga fuinneoga éagsúla ar an réaltacht agus is feithicil tábhachtacha féiniúlachta sóisialta iad. Is uirlis chumhachtach agus uirlis cumhachta í. Dá bhrí sin, d'fhéach polaiteoirí, teangeolaithe, fealsúna agus scríbhneoirí i gcónaí le hathruithe teanga a dheachtú seachas ligean di bheith saor, le tacú le teanga amháin agus ceann eile a chur faoi chois, le litriú a rialáil nó téarmaí sofhriotail nua a thabhairt isteach do choincheapa diúltacha. Le teacht an stáit náisiúin san Eoraip sa 19ú agus 20ú haois, chuirtí teangacha náisiúnta chun cinn ar chostas na dteangacha mionlaigh, agus uaireanta ghlantaí focail iasachta astu.
|
