|
XVII. mendearen lehen erdialdean apaindurak ezaugarri hauek bakarrik ditu: arkitekturako osagaietan, gainazal hondoratuak edo kajeatuak edo nabarmenduak, osagaiak zedarrituz; eta apaingarrietan, berriz, triglifo eta metopazko edergarriak, piramideak, frontoiak eta horma zuloak. Mendearen bigarren erdialdean apaingarrien metaketa handiagoa zen: moldura lodi hautsiak erabili ziren tenpluko sarreretan, eta haien osagarri, xafla moztuak, modiloiak, kartela naturalistak eta deabru itxurako buruak edo maskaroiak. Horren guztiaren osagarri, barrokoaren mende horretan, landare forma organiko mamitsuak erabili ziren, hala nola, garoak eta palmondo orriak, loreak, fruituak, mahats mordoak edo maskorrak, eta aingerutxoak, Oñatin ikus dezakegun bezala. Loiolako Santutegian ere kolorezaletasunaz ohartzen gara, hormetan eta zoladuretan harri gogorrak, marmolak eta harri-nabarrak erabiltzen baitira. Eskulturak eginkizun garrantzitsua betetzen du tenpluen sarreretako apaindura asmoetan, eraikinen titulartasuna azpimarratuz, Zegaman antzematen dugun bezala. Arrokaia frantseszaleen erabilera finkatu egin zen, ataurre askoren betegarri, baina goieneko unea Donostiako Santa Marian antzematen da, Ama Birjinaren letaniako dohainak harrian lantzeko marko gisa balio baitute. XVIII. mendean apaindura arloko askatasuna hain da handia, non harri zati lerromakurrak ere erabili ziren oxkar modura Tolosako Santa Mariakoaren errematean edo kanpai-horman.
|