|
Tout au lon du XIXe siècle, les entreprises qui éditaient des journeaux en Espagne devaient acquitter aux finances publiques, par les frais de timbre postal, quantités variables d´argent en proportion au poids -et, par conséquence, au nombre- des exemplaires envoiyés par le courrier vers localités différentes de la ville d´édition du chaque journal.
|
|
XIX. mendeko urte luzetan zehar, kazetal enpresek egunkariak argitaratzen ziren hiritik kanpora bidalitako ale kopuruaren araberako zerga bat ordaindu behar izan zioten Haziendari, tinbre modura. Hego Euskal Herriko kazetal titulu bakoitzak euskal kazetaritzaren garapenean garrantzitsu oso gertatu zen 1850-1860 hamarkadan ordainduriko kopuruen azterketak hainbat ondoriotara iristea bideratu du, ain gutxi ezagutzen genituen aldizkari eta egunkarien zabalkundeei buruzko datuen arloan (eta, honenbestean, hobekiago ezagutu ahal izan dugu XIX, mendeko prentsak eduki zuen proiekzio soziala). Gure azterketatik ondoriozta genezakeenaren aurrerapen gisa, esan dezagun, lehenik, ezagutzen ez genituen argitalpen zaharrak berratera ditugula argitara. Bigarrenik, probintzia bakoitzaren prentsak zeukan pisu erlatiboak baloratu eta argi ikus daiteke Bizkaia nagusi agertzen dela hamarkadaren erdialdean, Gipuzkoa lekuaraziz (telegrafoaren sarrera eta Irurac-Bat egunkariaren sorrerari esker batez ere). Eta hirugarren eta azkenik, euskal prentsa garai hartan Espainiako mailan hartzen ari zen garrantzia begibistakoa gertatzen da, neurriz apala den arren.
|