xviiie siècle – Basque Translation – Keybot Dictionary

Spacer TTN Translation Network TTN TTN Login Deutsch Français Spacer Help
Source Languages Target Languages
Keybot 19 Results  bertan.gipuzkoakultura.net
  Bertan 18 - Fotificatio...  
63. La fortification de Fontarabie au XVIIIe siècle:
63. Hondarribiko gotorlekua XVIII. mendean:
  Bertan 18 - Fotificatio...  
65. Profils de la forteresse de Fontarabie (XVIIIe siècle)© Fernando Altube
65. Profils de la fortresse de Fontarabie (XVIII. mendea).© Fernando Altube
  Bertan 16 - L'industrie...  
83. Pistolet à pierre, XVIIIe siècle.
83. XVIII. mendeko txinpart pistola.
  Bertan 17 - L'époque ro...  
42. Les îles représentées face à la localité d'Irun sur ce plan des débuts du XVIIIe siècle pourraient avoir fait partie du paysage d'Oiasso.© Xabi Otero
42. XVIII. mendearen hasierako plano honetan uharte batzuk ageri dira. Baliteke hura Oiasso zenean uharteak bertan egotea.© Xabi Otero
  Bertan 21 - Les portail...  
44. Ce qui n'était que de simples portes va devenir à partir du XVIIIe siècle de notables tambours, comme l'entrée collatérale de l'église de Errezil exécutée par Francisco de Ibero en 1743.© Jonathan Bernal
44. Ate soilak izandakoak XVIII. mendetik aurrera aurre-ate aipagarri bihurtu ziren, Errezilgo elizaren albokoa, esate baterako, Francisco Iberok 1743an egina.© Jonathan Bernal
  Bertan 19 - Céramique p...  
Dans la péninsule ibérique et dans les îles Baléares, il ne semble pas qu'on commençât à les fabriquer avant le XVIIIe siècle. C'est dans ces îles, ainsi qu'en Catalogne et au Pays basque, qu'elles devinrent d'abord populaires.
Penintsula iberiarrean eta Balear Uharteetan XVIII. mendea arte ez ziren hasi pipak egiten. Uharte horietan, eta Katalunian eta Euskal Herrian, beste herrietan baino lehenago zabaldu ziren jendearen artean.
  Bertan 18 - Fotificatio...  
Sur la plate-forme principale, appuyée au Macho, se lève une caserne à deux étages (XVIIIe siècle) constituée de deux nefs perpendiculaires d'une longueur différente qui, à leur confluence, forment une petite place d'armes où s'ouvre la bouche de la citerne inférieure.
Plataforma nagusian, matxoari erantsita, bi oineko kuartel bat dago (XVIII. mendekoa), luzera desberdineko bi nabe perpendikularrez osatua; nabeok bat egiten duten tokian arma plaza txiki bat eratzen dute, eta bertan zabaltzen da azpiko patineko karela.
  Bertan 21 - Les portail...  
On doit attendre le XVIIIe siècle pour voir expérimentées d'importantes transformations et que soient proposés des schémas différents, favorisés par un essor d'édification qui se traduit par de rares églises entièrement neuves.
XVIII. mendera arte iritsi beharra dago garrantzi handiko aldaketak gertatzeko eta eskema ezberdinak propo-satzeko, eraikuntzaren goraldi batek bultzaturik. Goraldi horren ezaugarri nagusia, ordea, ez da eliza berri asko eraikitzea, baizik eta lehendik eraikitakoak osagarriz, gehigarriz eta eransgarriz hornitzea. Bitarte horretantxe agertuko ziren harrizko fatxada edo ataurre berri handiagoak eta erruz apainduak.
  Bertan 18 - Fotificatio...  
Sa sobre façade principale donne sur la place d'armes. Au XVIIIe siècle, les cinq étages de ce secteur de l'édifice furent utilisés comme casernement pour 850 soldats. Une batterie d'artillerie placée sur la terrasse était reliée par un escalier au toit du secteur le plus ancien de l'édifice.
Handitze lan garrantzitsuena, jauregi itxura emateko egina, Karlos V.aren erregealdian burutu zuten; honenbestez, Arma Plazari fatxada nagusi soila erantsi zioten. XVIII. mendean, eraikineko sektore honetako bost oinak 850 soldadurentzako kuartel gisa erabili zituzten, eta azotean artilleriako bateria bat prestatu zuten. Honek eraikineko sektorerik zaharreneko estalkiarekiko lotura bat zeukan, eskailera baten bidez. Artilleriako Parkea deitua oin bakarreko erantsi bat zen, L itxurakoa, eta bertan zeuden bolbora-biltegia, bonba kontra prestatua, patioa eta lurpeko egonleku bat.
  Bertan 16 - L'industrie...  
Pour ce qui concerne leur nombre, dans la première moitié du XVIIe siècle López de Isasti offre un premier recensement de 118 forges en fonctionnement -80 majeures et 38 mineures. Un chiffre qui se réduit à 58 à la moitié du XVIIIe siècle, pour fondre par la suite puisque seules 4 survivaient cent ans plus tard.
Kopuruari dagokionez, XVII. mendearen lehen erdialdean Lopez de Isastik eman zuen kopuruaren arabera 118 burdinola ari ziren orduan lanean -80 zeharrola eta 38 tiradera-, baina XVIII. mendearen erdialdera 58 besterik ez ziren jada; ehun urte geroago, 4k bakarrik zirauten lanean. Inmobilismoak burdinolen gainbehera eta bata bestearen atzetik ixten joatea ekarri zuen. Labe garaien lehia, Erdialdeko Europan eta Britainia Handian ohiko teknologia baitzen, are zorrotzago bihurtu zen Suediako altzairua merkatuan sartu zenean, honek ezagun laga zuelako Bizkaiko Golkoko burdinolen lehiakortasun eskasa.
  Bertan 19 - Céramique p...  
Quant à la présence de potiers français en Pays basque, nous pouvons dire pour notre part que nous en trouvons la trace au XVIIIe siècle à Alfarero de Galarreta (Alava). On rencontre le cas, par exemple, de Juan Poie, originaire de "Besenfontunie" du "Royaume de France".
Ontzigile frantsesek Euskal Herrian egin zituzten agerraldiak direla-eta, XVIII. mendean Galarretako herri ontzigilean izan zirela baieztatzeko moduan gaude (Araba). Adibidez, Juan Boie, Frantziako Erresumako Besenfontunie herrikoa, Amaritan jaiotako Rosa Ibañez Guraiorekin ezkondu zena. Haien Jose izeneko semea, Zumarragan 1769an jaiotakoa, izan zen Galarretan herritartzea erabaki zuen lehena, aitak urte batzuk beranduago hartu baitzuen erabakia. Zumarragako, Tolosako edo inguruetako ontzi lantegiren batean lan egin ote zuten?
  Bertan 21 - Les portail...  
Ce déploiement ornemental se replie à la fin du XVIIIe siècle, pour pratiquement disparaître au moment du Néoclassicisme, où abondent les décorations sous forme d'incisions, les urnes ou vases de caractère sobre, les surfaces lisses, les inscriptions et dans certains cas comme sur l'église d'Elgeta, des symboles de la litanie montrant que l'église est consacrée à la Vierge.
Garrantzi eta edertasun handiko apaingarriak dira, era berean, habe, teilatu hegal, eta atarietan egindako zur lanak. Benetako arte lanak dira, hala nola, Soraluzeko eliz atariko egiturakoak. Oro har, zeinahi euskarri motaz baliatu ziren ataurreak apaintzeko, eta era askotako apaingarriak aurkitzen dira mendeetan zehar. Apaingarrien erakustaldi horrek atzera egin zuen XVIII. mendearen bukaeran, eta azkenean ia-ia desagertu egin zen neoklasizismoan, non ugari diren apaindura etenak, kutxak edo ontzi soilak, gainazal lauak, idazkunak, eta kasu batzuetan, Elgetako elizan, esaterako, litaniako ikurrak ere, eliza Ama Birjinari eskainita egoteagatik.
  Bertan 21 - Les portail...  
Dans ce style, nous avons l'église de Pasai Donibane et celle de Errenteria attribuée à l'architecte Gómez de Mora; l'église de Segura est plus baroque par sa décoration chargée à effet d'ombre et de lumière. Ce schéma recouvre une plus grande profondeur spatiale au XVIIIe siècle quand, au lieu d'un arc, le portail s'inscrit dans une niche géante, comme s'il s'agissait d'un arc triomphal.
Arku baten pean aterpetutako fatxada bereziki errotu zen Gipuzkoan, eliztarrak babestuko zituen leku egoki bat sortze aldera. Estilo horretakoa da Pasai Donibaneko parrokiakoa, eta Errenteriakoa, ustez Gómez Mora arkitektoak egina; Segurakoa, berriz, barrokoagoa da, bere apaingarri puztu eta argilunengatik. Eskema horrek espazio sakontasun handiagoa hartu zuen XVIII. mendean, arku batean sartu ordez nitxo handi batean edo horma-zulo erraldoi batean sartu zenean, garaipen arku bat bailitzan. Tankera horren jarraitzaile dira Hernani, Azkoitia eta Zegamako ataurreak, errematerako frontoia dutenak, atzeko murrua ez ikusteko oihal gisa, Oñatin bezala. Aldaera bat da Donostiako Santa Maria eliza, albo banatako bi dorre karraturen artean sartuta baitago. Era berean, berrikuntza bat da, eraikuntzaren ikuspegitik, Loiolako Santutegikoa, gerriko erdizirkular baten antzera ixten baitu tenpluaren ingurua.
  Bertan 21 - Les portail...  
La liberté sur le terrain décoratif est si grande au XVIIIe siècle, que l'on arrive à employer des portions curvilignes en pierre en guise de festons sur le couronnement ou le clocher-peigne de Santa María à Tolosa.
XVII. mendearen lehen erdialdean apaindurak ezaugarri hauek bakarrik ditu: arkitekturako osagaietan, gainazal hondoratuak edo kajeatuak edo nabarmenduak, osagaiak zedarrituz; eta apaingarrietan, berriz, triglifo eta metopazko edergarriak, piramideak, frontoiak eta horma zuloak. Mendearen bigarren erdialdean apaingarrien metaketa handiagoa zen: moldura lodi hautsiak erabili ziren tenpluko sarreretan, eta haien osagarri, xafla moztuak, modiloiak, kartela naturalistak eta deabru itxurako buruak edo maskaroiak. Horren guztiaren osagarri, barrokoaren mende horretan, landare forma organiko mamitsuak erabili ziren, hala nola, garoak eta palmondo orriak, loreak, fruituak, mahats mordoak edo maskorrak, eta aingerutxoak, Oñatin ikus dezakegun bezala. Loiolako Santutegian ere kolorezaletasunaz ohartzen gara, hormetan eta zoladuretan harri gogorrak, marmolak eta harri-nabarrak erabiltzen baitira. Eskulturak eginkizun garrantzitsua betetzen du tenpluen sarreretako apaindura asmoetan, eraikinen titulartasuna azpimarratuz, Zegaman antzematen dugun bezala. Arrokaia frantseszaleen erabilera finkatu egin zen, ataurre askoren betegarri, baina goieneko unea Donostiako Santa Marian antzematen da, Ama Birjinaren letaniako dohainak harrian lantzeko marko gisa balio baitute. XVIII. mendean apaindura arloko askatasuna hain da handia, non harri zati lerromakurrak ere erabili ziren oxkar modura Tolosako Santa Mariakoaren errematean edo kanpai-horman.
  Bertan 17 - L'époque ro...  
Par la suite, il est possible que la production ait chuté ou même que les mines furent laissées à l'abandon au profit de sites plus productifs. De fait, elles tombèrent pratiquement dans l'oubli jusqu'à la fin du XVIIIe siècle.
Mineralari ezpurutasunak kendu eta partikula puruenak hautatzeko xehatu egiten zen; ondoren, askako uretan dekantatzen zen. Mea urtzea meatzetik hurbil egiten zuten. Galena berun-mineral zilarduna denez gero, lehen galdaketak nahasirik ematen zituen bi metalok: zilarra eta beruna. Bigarren galdaketan, kupelaketan, zilarra berunetik bereizten zen. Meatzeetako langileen izaeraz, pertsona libre, morroi edo esklaboak ote ziren, ez dakigu ezer; ezta armadaren mende ala Estatuaren ustiapenen emakida zeukaten konpainien mende lan egiten ote zuten ere. Meatzeen barnetik berreskuratu diren tresna arkeologikoak ikusita, Aiako Harriko ustiaketak Augustoren garaian dagoeneko hasiko zirela uste da, eta gure aroko I. mendean bizi-bizi jarraituko zutela. Handik aurrera, baliteke produkzioa jaitsi izana, edo baita, beharbada, bertan behera utzi izana ere, produkzio handiagoko beste toki batzuen konkurrentziagatik. Kontua da ahaztuta egon zirela, harik eta XVIII. mendean Oiartzungo Sein familiak, Arditurriko meak berriro ustiatzen hasi nahirik, Joan Gilermo Thalacker ingeniari alemanari deitu, eta hark bigarren aldiz aurkitu zituen arte. Thalackerrek penintsulako erromatar garaiko meategi gehienak ezagutzen zituen, eta, 1804an argitaratutako txosten batean, Aiako Harri inguruko meazuloen ezaugarriak deskribatu eta Cartagena, Leon eta Rio Tintokoen maila berean jarri zituen. Txosten horretara jo zuten XIX. mendean meatzeak ustiatzeko emakida bila ibiltzen ziren askok, erromatarren lanak identifikatuz gero, haiek agortu gabe utzitako hobietara iritsi eta berriz ustiatzen jar zitezkeelako. Meak ustiatzeko, ordea, meazuloak zabaldu egin behar zituzten, eta, bide batez, antzinako aztarnak ezabatu. Ildo horretan, antzinatik utzita zeuden berun zepak berak ere aprobetxatu egin zituzten, artean bazutelako Pasaian, Kaputxino aldean, zegoen galdategira eraman eta errentagarri izateko behar zen adina zilar. Horrela ulertzen da nola desagertu zen halako ondare arkeologiko bat; izan ere, erromatarren garaian pentsatua izan zen moduan iraun izan balu, gipuzkoarron erreferentzia historikoen artean egongo zen, zalantzarik gabe.
  Bertan 21 - Les portail...  
On évaluait les offrandes selon la classe des funérailles. C'est ainsi qu'on a la preuve qu'au XVIIIe siècle lors des grandes cérémonies, on emportait aussi en guise d'offrande un bouf vivant, lequel à l'issue de l'office était renvoyé à la ferme.
Gaur egun, oraindik, leku batzuetan, apaizak eliz atarian hartzen du gorpua, bertaratutako batzuk lagun dituela, eta han otoitz bat eginda, segizio txiki bat antolatzen da presbiterioraino: aspaldian hildakoaren etxetik oinez etortzen zen segizioaren aztarrena da hori. Herri batzuetan ahaideak ez ziren sartzen elizan: atean gelditzen ziren hildakoarekin batera, negar-kantariak edo hiletariak lagun, eta eliz barruan beste senitarteko batzuk egoten ziren haien ordez. Opariak ere eliz atarian utzi ohi zituzten, eta mezatan eskaintza iristen zenean, orduantxe sartzen zituzten elizara. XVII. mendeko iturri historikoek adierazten dutenez, antzina ohikoa izaten zen opari nagusitzat animalia bat eramatea, normalean ahari bat edo idi pare bat, segizioaren buruan joaten zena, edo zerraldoaren ondoan. Elizara heltzen zirenean, horman propio iltzatutako uztai batean lotzen zituzten animaliak. Uztai hori oraindik ere badago eliz atari batzuetan, Aizarnazabalgoan, esaterako, non aberea honela ekarri ohi zuten: aldean zeramatzala parrokiak utzitako gainjantzia eta adar bakoitzean ogi errosko bana. Hileta elizkizunen mailaren arabera balioztatzen ziren eskaintzak. Hala, XVIII. mendean egiaztatuta dago hileta handietan idi bizi bat ere eramaten zutela oparitzat, eta elizkizunak bukatutakoan atzera baserrira itzultzen zela, pisuagatik zegokion diru kopurua ordaindu eta gero; dirua apaizari ematen zioten, hiletetan izandako arduraren ordainetan. XIX. mendean ere etxe garrantzitsuren bateko jauna edo andrea hiltzen zenean, usadio bera errepikatzen zuten, eta segizioan animaliak eramaten zituzten: idiak -galako jantzita-, aldean manta beltza, urrezko gurutzea eta txintxarriak zituztela; edota zekor eder bat, adarretan loreak eta errosetak zeramatzana; baita ere, ahariak, harakaiak edo hegaztiak, elizako sarrera nagusiraino eramaten zituztenak. Nahiz eta Batzar Nagusiak eta Gaztelako Kontseilua erritu hori kentzen ahalegindu ziren, egiaztatuta dago, artean 1917an egiten zela, Zumaiako Oikia auzategian, usadio zaharraren arabera apaindutako idiaren eskaintza hori.