|
Әмма Хисаметдин мәктәбендә укытмыш вә тәҗрибә итмеш кешеләр, карт мулланың буш сүзләренә ышанмыйча, Хисаметдин менлага камил теләктәшлек итәрләр иде. Хисаметдин менла исә морфология һәм синтаксис белеменнән генә түгел, хәтта мөселман хокук белеменнән, хәтта философия фәненнән Истанбулда шәкертлектә тәмам хәбәрдар булган иде.
|
|
Ike-өc yıl monnan elek menla Xisametdin gosmanlı (Tөrkiә) cirennәn uqıp watanı "N" ga qayttı. Xәzerdә uze өyenen ikence bulmә cigendә sabıylarga dәres birer ide. "N"lılarnın qәyberlәre Xisametdin menlaga telәktәslek itәrlәr ide, cөnki ike yıl ecendә yazu yazmaq, yazu tanımaq, xisap gıyleme, din gıyleme balalarına өyrәtte. Әmma kup kenә keselәr bu uqıtucını, yaxsı belmәdeklәrennәn, sөymәslәr ide. Mәsәlәn, awılnın uqaznıy mullası qart Bikbulat mulla әfәnde Әxmәtsa uglı, kөncelek itep, anı sөymәs ide wә mәclesenә kilgәnnәrgә әyter ide: "Ni өcen bu yulәr nadanga balalarıgıznı birәsez, tәwfıyqtan cıgarır, kiteregez minem uz mәdrәsәmә, ul icek ugrәtmәs, tugrıdın-tugrı surә uqıtır, anın ısulı tәdrise caiz dәgel2, mәsәlәn, a-ba uqıtır, әmma әwwәl әlif senә bәsendә kirәk". Wә sul rәwesle asılsız suzlәr berlә Xisametdin menlanı xurlar ide. Kup xalıq qart mullanın suzenә sәrigәt suze kebek inanır ide. Әmma Xisametdin mәktәbendә uqıtmıs wә tәcribә itmes keselәr, qart mullanın bus suzlәrenә ısanmıyca, Xisametdin menlaga qәmil telәktәslek itәrlәr ide. Xisametdin menla isә morfologiә hәm sintaqsis belemennәn genә tugel, xәtta mөselman xoquq belemennәn, xәtta filosofiә fәnennәn Istanbulda sәkertlektә tәmam xәbәrdar bulgan ide. Tatar mullalarının qәyberlәre, uzlәre az beldeklәrennәn, kup beluce basqalarga kөncelek itep, sөymәdeklәre mәglumder.
|