|
|
Het historische beeld, genomen in de tweede helft van 2004, toont het telescoopgebouw in aanbouw. Het skelet van de telescoopbehuizing is zichtbaar op de ronde voet, omgeving door een tijdelijke kooi van steigerwerk.
|
|
|
 Die ESO wird in diesem Jahr 50 Jahre alt, und um dieses wichtige Jubiläum zu feiern, werfen wir einen Blick in unsere Vergangenheit. Während des gesamten Jahres wird einmal pro Monat ein spezielles „Damals und Heute“-Bild der Woche illustrieren, wie sich die Dinge auf La Silla, am Paranal-Observatorium, in den ESO-Büros in Santiago de Chile und am Hauptsitz der ESO in Garching bei München über die Jahrzehnte verändert haben. Seit Dezember 2009 durchmustert das Visible and Infrared Survey Telescope for Astronomy (VISTA) den südlichen Himmel vom Paranal-Observatorium der ESO in Chile aus. Unser Fotografienpaar zeigt diesen Monat das VISTA-Teleskop während des Baus und in den heutigen Tagen. Das ältere Bild, aufgenommen in der zweiten Jahreshälfte von 2004, zeigt das Gebäude des Telskops im Bau. Das Skelett des Schutzbaus ist auf der kreisförmigen Basis sichtbar, umgeben von einem nur zwischenzeitlich montierten Gerüst. VISTA steht auf einem Gipfel ungefähr 1500 Meter nordöstlich vom Cerro Paranal, dem Standort vom Very Large Telescope der ESO. Der Gipfel wurde um fünf Meter auf 2518 Meter Höhe erniedrigt, um eine etwa 4000 Quadratmeter große Plattform für den Bau zu schaffen. Das heutige Bild zeigt das vollständige VISTA-Teleskop. Der Teleskopschutzbau hat 20 Meter Durchmesser und schützt das Teleskop vor Wind und Wetter. Zwei Gleittore bilden den Spalt, durch den das Teleskop beobachtet. Der Windschutz kann bei Bedarf zum Schließen von Teilen des Spalts ausgefahren werden. Zusätzliche Öffnungen im Schutzbau ermöglichen eine Kontrolle der Belüftung während der Nacht. Der im Bild sichtbare Anbau beherbergt Instandhaltungsgeräte und eine Anlage, um die dünne reflektierende Silberbeschichtung des Teleskopspiegels zu erneuern. VISTA arbeitet im Nahinfrarotbereich mit einer drei Tonnen schweren 67-Megapixel-Kamera. Sein großer Spiegel, das große Gesichtsfeld und die sehr empfindlichen Infrarotdetektoren machen es zum weltweit größten Durchmusterungsteleskop. VISTA wurde durch ein Konsortium vo
|
|
|
ESO cumple cincuenta años, y para celebrar este importante aniversario, les mostramos retazos de nuestra historia. Una vez al mes, durante el año 2012, un especial “Ayer y hoy” de la Imagen de la Semana, comparará dos imágenes para mostrar cómo han cambiado las cosas a lo largo de las últimas décadas en los observatorios de La Silla y Paranal, en las oficinas de ESO en Santiago de Chile, y en la Sede Central en Garching (Munich, Alemania). Desde diciembre de 2009 el telescopio VISTA (Visible and Infrared Survey Telescope for Astronomy, telescopio de sondeo para la astronomía en los rangos visible e infrarrojo), ha cartografiado los cielos australes desde el observatorio Paranal de ESO, en Chile. Nuestro par de imágenes este mes uestran al telescopio VISTA durante su construcción y en nuestros días. La imagen histórica, tomada en la segunda mitad del año 2004, muestra el edificio del telescopio en construcción. Puede verse el esqueleto de la cúpula del telescopio en su base circular, rodeada por jaula temporal compuesta de andamiajes. VISTA se asienta sobre una cima a unos 1.500 metros al noroeste de Cerro Paranal, la ubicación del telescopio VLT de ESO. Esta cima fue rebajada, sustrayendo unos 5 metros a un total de 2.518 metros de altura, generando una plataforma de 4.000 metros cuadrados necesaria para los trabajos de construcción. En la imagen actual puede verse el telescopio VISTA totalmente acabado. La cúpula del telescopio es un edificio de unos 20 metros de diámetro que protege al telescopio de las posibles agresiones ambientales. Dos puertas deslizantes forman la rendija a través de la cual observa el telescopio y, si es necesario, se puede desplegar una pantalla antiviento para bloquear zonas de la rendija. Puertas adicionales situadas en la cúpula proporcionan ventilación para controlar el flujo de aire durante la noche. Un edificio auxiliar adyacente a la cúpula (visible al fondo de la imagen) alberga el equipo de mantenimiento y una planta de recubrimientos utilizada para aplicar la fina capa reflectante de plata a los espejos del telescopio. VISTA opera en
|
|
|
 L'ESO compie cinquant'anni quest'anno, e per celebrare questo importante anniversario, vi mostreremo scorci della nostra storia. Una volta al mese per tutto il 2012, un'Immagine della Settimana (Picture of the Week) speciale, della serie "Passato e Presente" (Then and Now) mostra come le cose sono cambiate nei decenni nei siti della Silla e di Paranal, negli uffici dell'ESO a Santiago del Cile e nel quartier generale dell'ESO a Garching bei München, Germania. Queste due fotografie sono state scattate sul picco più alto del La Silla, ad un altitudine di 2400 metri ai confini del deserto cileno di Atacama. L'osservatorio La Silla è stato il primo di proprietà ESO. La foto storica, scattata nel 1975, mostra alcuni dei camion e dei mezzi usati per la costruzione della cupola del telescopio da 3.6 metri ESO, già in costruzione alle spalle del fotografo. Sulla sinistra si vedono le cisterne d'acqua del sito. Nella fotografia moderna, sono visibili tre nuovi telescopi, molto diversi uno dall'altro. Alla sinistra delle cisterne per l'acqua si vede il New Technology Telescope (NTT) di proprietà ESO, in attività dal 23 Marzo 1989. Questo telescopio da 3.58 metri è stato il primo ad avere un sistema di specchi controllato da un computer, che li posiziona in modo da ottimizzare la qualità delle immagini. L'edificio ottagonale che ospita l'NTT è un altra innovazione tecnologica, ventilato da un sistema di aerazione che fa in modo che l'aria circoli in modo fluido attorno agli specchi, riducendo le turbolenze e permettendo di avere immagini più nitide. Alla destra del NTT si trova il telescopio svizzero Leonhard Euler Telescope da 1.2 metre, il quale ha una cupola più tradizionale ed è gestito dall'Osservatorio di Ginevra presso Università di Ginevra, in Svizzera. Messo in funzione il 12 Aprile 1998, è utilizzato per la ricerca di exopianeti nel cielo australe; la sua prima scoperta è stata un pianeta in orbita attorno alla stella Gliese 86 (vedi eso9855). Il telescopio osserva anche stelle variabili, fasci di raggi Gamma e Galassie attive. In fondo a destra si trova un edificio chiamato "Il Sargofago", edificio che ospita il TAROT (Tèlescope à Action Rapide pour les Obj
|
|
|
O ESO faz 50 anos este ano e, para celebrar esta importante data, mostramos momentos do nosso passado. Uma vez por mês, durante todo o ano de 2012, publicamos uma Foto da Semana especial de comparação "Ontem e Hoje", onde mostramos como é que as coisas mudaram ao longo das décadas nos observatórios de La Silla e Paranal, nos escritórios do ESO em Santiago do Chile e na Sede do ESO em Garching bei München, Alemanha. Desde dezembro de 2009 que o Visible and Infrared Survey Telescope for Astronomy (VISTA, Telescópio de Rastreio Visível e Infravermelho) tem mapeado o céu austral a partir do Observatório do Paranal do ESO, no Chile. O nosso par de fotografias deste mês mostra o telescópio VISTA durante a construção e como é atualmente. A imagem histórica, tirada na segunda metade de 2004, mostra o edifício do telescópio sendo construído. Podemos ver o esqueleto da cúpula do telescópio na sua base circular, rodeado pelos andaimes. O VISTA situa-se num pico a cerca de 1500 metros a nordeste do Cerro Paranal, local do Very Large Telescope do ESO. O pico foi nivelado 5 metros mais baixo, até os 2518 metros, criando-se assim um plataforma de 4000 metros quadrados para os trabalhos de construção necessários. A fotografia atual mostra o telescópio VISTA já construído. O invólucro do telescópio é um edifício com 20 metros de diâmetro, que protege o telescópio do meio ambiente. Duas portas de correr formam a fenda por onde o telescópio observa, e um pára-brisas pode ser utilizado para fechar parte da fenda sempre que necessário. Portas adicionais na cúpula fornecem ventilação para controlar a circulação do ar durante a noite. Num edifício auxiliar, adjacente à cúpula e visível em primeiro plano, guarda-se equipamento de manutenção e é também onde se situa uma oficina de revestimento, onde é aplicada aos espelhos do telescópio a fina camada refletora de prata. O VISTA opera
|
|
|
 Mjegullnaja e Karinës është një mjegullnajë e madhe e ndritshme që rrethon disa grumbullime yjore. Përmban dy nga yjet më të ndritshëm dhe më masivë të galaktikës sonë, Rrugës së Qumështit, Eta Carinae dhe HD 93129A, të lokalizuar 7500 vite-dritë larg, vetë mjegullnaja shtrihet rreth 260 vite-dritë, afërsisht 7 herë më shumë se Mjegullnaja e Orionit, dhe shfaqet me të gjithë madhështinë e saj në këtë mozaik, i cili është bazuar mbi pamjet e mbledhura me teleskopin danez prej 1.5 metrash në Observatorin Silla të ESO-s. Duke qenë më i ndritshëm se sa 1 milionë Diej, Eta Carinae (ylli më i ndritshëm në këtë imazh) është një nga yjet më të ndritshëm të njohur në galaktikë, dhe ka shumë gjasa të jetë masë mbi 100 herë më të madhe së ajo e Diellit. Ai është shembulli i një ylli blu variabël në fazën e fundit e jetës së një ylli tepër të madh përpara se të shpërthejë në një supernova përvëluese. Eta Carinae është e rrethuar nga një re bipolare pluhuri dhe gazi që është duke u zgjeruar, e njohur si Homunculus (në latinisht, njeri i vogël), që astronomët besojnë se është nxjerrë nga një shpërthim i madh i një ylli, të parë në vitin 1843.
|
|
|
 IC 5148 er en smuk planetarisk tåge, der ligger omkring 3000 lysår væk i stjernebilledet Grus (Tranen). Tågen har en diameter på et par lysår, og den vokser stadig med over 50 kilometer i sekundet – en af de hurtigst voksende planetariske tåger, vi kender. Navnet ”planetarisk tåge” opstod i det 19. århundrede, hvor disse objekter for første gang blev observeret. Set gennem de små teleskoper, der var til rådighed på det tidspunkt, lignede de lidt kæmpeplaneter. Men planetariske tågers sande natur er helt anderledes. Det handler om stjerner, der er lige så tunge eller nogle få gange tungere end vores stjerne, Solen. Når en sådan stjerne nærmer sig afslutningen af sit liv, slynger den sine yderste lag af gas ud i rummet. De ekspanderende lag af gas oplyses af den varme tilbageværende kerne af stjernen i midten og danner den planetariske tåge, som oftest har en smuk glødende form. Når den observeres med et mindre amatørteleskop, ses netop denne planetariske tåge som en ring af materiale med stjernen – som vil køle ned og blive til en hvid dværg – skinnende i midten af et centralt hulrum. Dette udseende har fået astronomer til at give IC 5148 navnet Reservehjulstågen. ESO Faint Object Spectrograph and Camera (EFOSC2) på New Technology Telescope på La Silla-observatoriet giver en noget mere elegant gengivelse af dette objekt. Her ligner tågen mere end æterisk blomst med lagdelte kronblade end et reservehjul.
|
|
|
IC 5148 er falleg hringþoka í um 3000 ljósára fjarlægð frá jörðinni í stjörnumerkinu Trönunni. Þokan er nokkur ljósár í þvermál og vex á um 50 kílómetra hraða á sekúndu — hraðast allra þekktra hringþoka. Hringþokur eru kallaðar plánetuþokur (planetary nebula) á ensku því þegar menn sáu þær fyrst, litu þær út eins og plánetur í gegnum sjónaukana. Hringþokur eiga samt ekkert skylt við reikistjörnur. Þegar stjarna, álíka massamikil og sólin eða örlítið massameiri, nálgast ævilok sín, varpar hún frá sér ytri lögum sínum út í geiminn. Gasið þenst út og lýsist upp af heitum kjarna stjörnunnar í miðjunni og hringþoka verður til sem oft eru mjög fallegar. Þessi tiltekna hringþoka sést sem daufur efnishringur í gegnum áhugamannasjónauka en stjarnan — sem kólnar og verður hvítur dvergur — skín í miðju gatsins. Útlitsins vegna nefndu stjörnufræðingar IC 5148 Varadekkjarþokuna. ESO Faint Object Spectrograph and Camera (EFOSC2) á New Technology Telescope í La Silla stjörnustöðinni gefur nokkuð betri mynd af þessu fyrirbæri. Í stað þess að líkjast varadekki minnir þokan meira á blóm með hálfgegnsæjum krónublöðum.
|
|
|
 Mimo że Cerro Chico ma znacznÄ… wysokość 5300 metrów nad poziomem morza, to tylko maÅ‚a góra w majestatycznym krajobrazie andyjskiego pÅ‚askowyżu. Co ciekawe, jego nazwa oznacza po hiszpaÅ„sku wÅ‚aÅ›nie "maÅ‚a góra". Jednak z powodu pozycji na pÅ‚askowyżu Chajnantor, wierzchoÅ‚ek Cerro Chico jest Å›wietnym i wzglÄ™dnie Å‚atwym do osiÄ…gniÄ™cia, punktem obserwacyjnym do podziwiania niesamowitego widoku. Panoramiczne zdjÄ™cie 360-stopni jest wyÅ›rodkowane na póÅ‚nocny wschód, gdzie widać najwyższe wulkany - wiÄ™kszość z nich ma ponad 5500 metrów n.p.m. W centrum znajduje siÄ™ sama Cerro Chajnantor. Na prawo, na pÅ‚askowyżu, widać teleskop Atacama Pathfinder Experiment (APEX), z górÄ… Cerro Chascon w tle. Dalej na prawo, na poÅ‚udniowy wschód, pÅ‚askowyż Chajnantor jest widoczny prawie w caÅ‚oÅ›ci. Poza teleskopem APEX po prawej można zobaczyć trzy anteny Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA). od momentu wykonania tego zdjÄ™cia zbudowano ich o wiele wiÄ™cej. Po lewej od Cerro Chajnantor znajduje siÄ™ Cerro Toco. Jeszcze dalej na lewo, na póÅ‚nocnym zachodzie, możemy dostrzec charakterystyczny stożkowy ksztaÅ‚t wulkanu Licancabur. Na pÅ‚askowyżu Chajnantor, na wysokoÅ›ci 5000 metrów n.p.m., powietrze jest tak rzadkie i suche, że wydaje siÄ™ nigdy nie wypeÅ‚niać pÅ‚uc. DziÄ™ki tym ekstremalnym warunkom promieniowanie milimetrowe i submilimetrowe pochodzÄ…ce z kraÅ„ców WszechÅ›wiata może przedostać siÄ™ przez pozostaÅ‚oÅ›ci ziemskiej atmosfery nad pÅ‚askowyżem i można je wykryć na powierzchni Ziemi za pomocÄ… odpowiednio czuÅ‚ych teleskopów, takich jak ALMA i APEX. APEX to wspólny projekt Max Planck Institute for Radio Astronomy (MPIfR), Onsala Space Observatory (OSO) oraz ESO. Teleskop jest obsÅ‚ugiwany przez ESO. ALMA - miÄ™dzynarodowe urzÄ…dzenie astronomiczne, jest wynikiem partnerstwa pomiÄ™dzy EuropÄ…, AmerykÄ… PóÅ‚nocnÄ… i AzjÄ… WschodniÄ…, we wspóÅ‚pracy z Chile. Budowa i obsÅ‚uga ALMA sÄ… wykonywane w imieniu Europy przez ESO, w imieniu Ameryki PóÅ‚nocnej przez National Radio Astronomy Observatory (NRAO), a w imieniu Azji Wschodniej przez National Astronomical Observatory of Japan (NAOJ). Joint ALMA Observatory (JAO) umożliwia zunifikowane kierownictwo i zarzÄ…dzanie konstrukcjÄ…, testowa
|
|
|
 Bu etkileyici panoramik görüntü, arka planda görkemli Licancabur Volkanı ile Atacama Büyük Milimetre/milimetrealtı Dizgesi'nin (ALMA) evi olan Chajnantor Platosu'nu gözler önüne sermektedir. Licancabur tarafından izlenen buzul bir penitentes ormanı (Ä°spanyolca'da “penitentes”) ön planda görüntülenmiÅŸtir. Penitentes, yüksek rakımlı alanlarda bulunan ilginç bir doÄŸa fenomenidir. Boyları birkaç santimetreden birkaç metreye kadar deÄŸiÅŸen Penitentesler, sivri uçları GüneÅŸ'i iÅŸaret eden, ince ve sertleÅŸmiÅŸ kar veya buzlardır. Önceki 'Haftanın FotoÄŸrafı'nda (potw1221) penitentesler hakkında daha fazla bilgiye eriÅŸebilirsiniz. 5920 metre yükseklikte bulunan Licancabur Volkanı, Åžili'deki San Pedro de Atacama Bölgesi'nde yer alan en ikonik volkandır. Konik ÅŸekli, çok uzaklardan bile kolayca farkedilmesini saÄŸlar. Åžili ve Bolivya arasındaki sınırın en güneyinde bulunmaktadır. Volkan, zirvesindeki kraterde dünyanın en yüksek göllerinden birini barındırır. Bu göl, yoÄŸun morötesi ışınımın, ince atmosferin ve soÄŸuk sıcaklıkların mevcut olduÄŸu çok ÅŸiddetli çevre koÅŸullarında mikroskobik organizmaların nasıl hayatta kalabildiÄŸini araÅŸtırmak isteyen biyologların ilgisini çekmiÅŸtir. Licancabur Gölü'ndeki mikroskobik yaÅŸamın hayatta kalma stratejileri, bize kadim Mars üzerinde yaÅŸam olasılığına iliÅŸkin bilgiler verebilir. Bu fotoÄŸraf, ESO FotoÄŸraf Elçileri'nden biri olan Babak Tafreshi tarafından ALMA yerleÅŸkesi yakınlarında çekilmiÅŸtir.
Uluslararası bir gökbilim tesisi olan ALMA, Åžili Cumhuriyeti ile iÅŸbirliÄŸi içerisinde bir Avrupa, Kuzey Amerika ve DoÄŸu Asya ortaklığıdır. ALMA’nın inÅŸasını ve faaliyetlerini Avrupa adına ESO, Kuzey Amerika adına Ulusal Radyo Gökbilim Gözlemevi (NRAO) ve DoÄŸu Asya adÄ
|
